Hart & Bloedvaten

Functie van het hart

Het hart is een krachtige, holle spier in de borstkas die bloed door het lichaam pompt. Samen met de slagaders en aders vormt het hart de bloedsomloop. Deze bloedsomloop is essentieel voor het transport van zuurstofrijk bloed naar spieren en organen.

Het hart bestaat uit twee helften: de linker- en rechterhelft. Elke helft is verder onderverdeeld in een boezem (atrium) en een kamer (ventrikel), wat het hart vier holtes geeft: de linkerkamer, linkerboezem, rechterkamer en rechterboezem. Een spierweefsel, het septum, scheidt de twee helften. De linkerhelft van het hart verwerkt zuurstofrijk bloed, terwijl de rechterhelft zuurstofarm bloed ontvangt.

De rechterkant van het hart ontvangt zuurstofarm bloed uit het lichaam en pompt dit naar de longen om nieuwe zuurstof op te nemen. De linkerkant pompt het zuurstofrijke bloed vervolgens door het hele lichaam om spieren en organen van zuurstof te voorzien.

Hart en bloedsomloop

De bloedsomloop bestaat uit bloedvaten die bloed van en naar het hart vervoeren. Slagaders voeren het bloed weg van het hart en aders voeren het bloed terug naar het hart. De bloedsomloop brengt zuurstof, voedingsstoffen en hormonen naar de cellen en voert afvalstoffen, zoals kooldioxide, af.

Wat is bloeddruk en hoe wordt deze gemeten?

Bloeddruk is een belangrijke maat voor de kracht waarmee het hart bloed door je lichaam pompt. Een gezonde bloeddruk is essentieel voor het goed functioneren van het hart en de bloedvaten.

Bloeddruk wordt weergegeven met twee getallen: de systolische druk (het hoogste getal) en de diastolische druk (het laagste getal). De systolische druk meet de kracht waarmee je hart bloed door je slagaders pompt tijdens een hartslag. De diastolische druk geeft de weerstand van de bloedvaten aan wanneer je hart tussen de slagen in rust.

Beide waarden worden gemeten in millimeters kwik (mmHg).

Als algemene richtlijn:

• Hoge bloeddruk wordt beschouwd als 140/90mmHg of hoger (of 150/90mmHg of hoger als je ouder bent dan 80 jaar).


• Ideale bloeddruk wordt gewoonlijk beschouwd als tussen 90/60mmHg en 120/80mmHg.


• Bloeddrukwaarden tussen 120/80mmHg en 140/90mmHg kunnen betekenen dat je het risico loopt een hoge bloeddruk te ontwikkelen als je geen maatregelen neemt om je bloeddruk onder controle te houden.

Ieders bloeddruk is enigszins anders. Wat voor jou als laag of hoog wordt beschouwd, kan voor iemand anders normaal zijn.

Voeding voor hart- en bloedvaten

Als het om je hart gaat, is wat je eet van belang. Gezond eten is goed voor je hart. Volg deze tips:

• Eet minder verzadigd vet. Eet minder vet vlees en vetrijke zuivelproducten. Beperk voedingsmiddelen als pizza, hamburgers en romige sauzen of jus.


• Eet meer vezels. Eet groenten, fruit, bonen en volle granen om vezels aan je eetpatroon toe te voegen.


• Veel verse groenten en fruit: appels, peren, sinaasappels en andere citrusvruchten, groene bladgroenten, kruisbloemige groenten (zoals broccoli, kool en bloemkool), en groene en gele groenten (zoals groene bonen, wortelen en paprika's).


• Volkoren producten zoals volkorenbrood, havermout en havervlokken.


• Een verscheidenheid aan eiwitten: vis en schaaldieren, kip- of kalkoenfilet zonder vel, mager vlees, bonen, erwten en linzen, eieren, ongebrande (rauwe) noten, zaden, notenpasta of pindakaas, tofu.


• Gezonde vetten en oliën: Vervang verzadigd vet door gezondere onverzadigde vetten zoals zeevruchten, noten, zaden, avocado's en oliën.

Beste supplementen voor hart- en bloedvaten

Hoewel er veel goede supplementen zijn die de gezondheid van het hart ten goede kunnen komen, is geen van hen een magische pil tegen hartziekten. Supplementen worden het best gebruikt als onderdeel van een algemeen gezondheidsplan voor het hart dat een gezond voedingspatroon, regelmatige lichaamsbeweging en goede slaapgewoonten omvat.

Veel hart- en vaatklachten hebben direct of indirect te maken met bloeddruk, cholesterol en suikergehalte. Het is belangrijk deze laag te houden. Een gezonde leefstijl helpt. Dat betekent voldoende bewegen, niet roken, matig alcoholgebruik, gezonde voeding en ontspanning.

Er zijn zeven voedingsstoffen die een goede aanvulling kunnen zijn op een leefstijl voor een gezond hart:

• Omega 3-vetzuren zijn meervoudig onverzadigde vetzuren. De bekendste zijn alfa-linoleenzuur (ALA) en de visvetzuren eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA). Onderzoek wijst erop dat vis de kans op hart- en vaatziekten verlaagt en een gunstig effect heeft op je bloeddruk. Dit komt waarschijnlijk vooral door de Omega 3 vetzuren EPA en DHA uit vis.


• Magnesium kan bloeddruk mogelijk een beetje verlagen. Een chronisch magnesium tekort kan leiden tot een te hoge bloeddruk. Mensen met diabetes type 2 en een magnesiumtekort hebben een hoger risico op hart- en vaatziekten.


• Inositol is een koolhydraat dat van nature voorkomt in je lichaam en in bepaalde voedingsmiddelen. Het speelt een rol in de insulinehuishouding en kan in sommige gevallen de gevoeligheid voor insuline verbeteren.


• Foliumzuur helpt bij de productie van DNA en RNA en is cruciaal voor een goede hersenfunctie. Onderzoek suggereert dat het kan helpen de bloeddruk te verlagen door de bloedvaten te ontspannen en de bloedstroom te verbeteren.


• Druivenpit extract is goed voor het hart, de bloedvaten en de doorbloeding. Suppletie met druivenpitextract kan de bloeddruk verlagen bij mensen met milde hypertensie.


• Coenzyme CoQ10. Dit co-enzym, dat van nature in het lichaam voorkomt, speelt een belangrijke rol in de energieproductie van de cellen. Het wordt ook wel gecombineerd met shilajit en fungeert als een antioxidant.


• Vitamine D kan helpen om de bloeddruk te verlagen, vooral bij mensen met een tekort. Onderzoek toont aan dat vitamine D-supplementen bloeddrukverlagend kunnen werken, vooral in de wintermaanden.